Single story
“The single story creates stereotypes, and the problem with stereotypes is not that they are untrue, but that they are incomplete. They make one story become the only story.” (Chimamanda Ngozi Adichie)
Voordat je verder leest wil ik eigenlijk dat je 18 minuten de tijd neemt om de TED talk te bekijken waaruit bovenstaand citaat komt. Hierin vertelt de Nigeriaanse schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie over ‘The danger of a single story’.
Ze doet dat met voorbeelden die binnenkomen, bij mij in elk geval. Voorbeelden die uit haar leven gegrepen zijn. Het gevaar van een eenzijdig verhaal schuilt in het feit dat je slechts één verhaal kent en op basis van dat verhaal generaliseert. Er ontstaat een stereotype.
Ze vertelt dat, toen ze naar Amerika ging om te studeren, haar roommate dacht dat Nigeriaanse mensen allemaal in lemen hutjes wonen, arm zijn en honger hebben. De huisgenote was dan ook verbaasd dat Chimamanda wist hoe een gasfornuis werkt en dat ze zo goed Engels spreekt.
Hoe komt het dat haar huisgenote dat dacht? Welke ‘single story’ is verantwoordelijk voor dit beeld bij de westerse wereld? Ik denk dat je die vraag zelf ook kunt beantwoorden. Het is het clichébeeld dat hier werkt. Als Afrika, Nigeria, in het nieuws is, dan is dat bijna altijd negatief. Er zijn hulpacties nodig om monden te voeden, te helpen bij het stichten van vrede. Er worden oorlogen uitgevochten over de hoofden van de onschuldige, arme burgers. De beelden die we daarbij voorgeschoteld krijgen, zijn die van arme, zielige, hongerige mensen, vrouwen met (zieke) kinderen op schoot, in landelijke dorpen, verstoken van (medische) hulp en voedsel.
Daar ga je. Een ‘single story’ is een feit.
Chimamanda Adiche waarschuwt voor de effecten van eenzijdige verhalen. Dat doet ze treffend, zelf is ze ook slachtoffer van dit soort verhalen.
Gezien?
Waarom treft deze talk mij zo?
Vanuit mijn communicatie-achtergrond ben ik geïnteresseerd in hoe boodschappen verstuurd worden en wat het effect is van deze boodschappen. Hoe ze ontvangen worden. Als je je professioneel bezighoudt met het zenden van boodschappen is het essentieel om hierover na te denken. Wat wil je vertellen, hoe ga je dat vertellen en hoe zorg je ervoor dat degene die naar jouw verhaal luistert de juiste, de bedoelde, boodschap oppikt? Daar gaat het om. Wees je bewust van het effect van je verhaal. In dit licht is deze TED Talk een eye-opener. Juist ook doordat de een Nigeriaanse schrijfster dit verhaal vertelt.
Daarom ben ik haar debuut Paarse hibiscus (uitgegeven in 2003, in 2004 in het Nederlands verschenen) gaan lezen. Een boek dat mij niet loslaat. Het is een verhaal dat zich afspeelt in Nigeria, met Nigeriaanse personages, midden in Nigeriaanse ‘werkelijkheid’ (clichés!) compleet met corrupte regering, omkopen van politieagenten, bekerende missionarissen. Maar ook gezinsleven, familiebanden, traditionele culturen, opgroeiende, volwassen wordende kinderen, liefde, haat. Een prachtig en ook zeer heftig boek, dat ik nauwelijks weg kan en wil leggen, dat in 2005 ‘the Commonwealth Writers’ Prize for the Best First Book’ won. Niet voor niets.
Natuurlijk is het fictie. Toch geeft dit boek een mooie inkijk in de Nigeriaanse samenleving.
Lezen dus!
Hoe ik dit filmpje vond? In deze blogpost over storytelling, door @sigridvaniersel op twitter gepost.